تقریباً می‌توان با اطمینان گفت که اکثر مردم این را می‌دانند که اگر بخواهند گیاهی را زنده نگه دارند، باید به آن آب بدهند. اما کیفیت آب به شدت متغیر است و بر روی سلامت گیاهان آپارتمانی تأثیر می‌گذارد. بنابراین آیا بهتر است که از آب شیر، آب باران، آب مقطر یا آب فیلترشده برای گیاهان آپارتمانی استفاده کنیم؟
بهترین نوع آب برای گیاهان آپارتمانی چیست؟ عموماً آب شیر برای اکثر این گیاهان مناسب است، اما به نوع گیاه و کیفیت آب شیر نیز بستگی دارد. کیفیت آب شیر متغیر است و برخی از گیاهان به مواد معدنی و شیمیایی موجود در آن حساس هستند. آب باران یا آب مقطر نیز جایگزین‌های بسیار خوبی هستند.
در این مقاله هر آن‌چه که نیاز دارید درباره‌ی آب موردنیاز گیاهان آپارتمانی بدانید، توضیح داده می‌شود، تا بدین صورت اطمینان حاصل کنید که گیاهانتان سالم باقی بمانند و ظاهر خوبی داشته باشند.
چگونه کیفیت آب بر گیاهان آپارتمانی تأثیر می‌گذارد؟
قبل از پرداختن به انواع مختلف آب، مهم است که مؤلفه‌های کیفی آب که برا گیاهان آپارتمانی اثر می‌گذارند را بیان کنیم. بدین صورت این آگاهی برای ما فراهم می‌شود تا بفهمیم که چرا انواع مختلفی از آب از مابقی براساس مشخصاتشان بهتر هستند.
آب سخت
اگر در نواحی دارای آب سخت زندگی می‌کنید، همه چیز درباره‌ی آن را می‌دانید که ناشی از ته‌نشینی گچ آب بر روی لوله‌ها و لوازم خانگی شما ایجاد می‌شود. آب سخت مقدار مواد معدنی بالایی دارد که عمدتاً شامل کربنات کلسیم و منیزیم، بی‌کربنات‌ها و سولفیت‌ها هستند.
این مواد معدنی باعث تجمع نمک‌های کلسیم و منیزیم در خاک و در اطراف گلدان‌ها می‌شوند. در حالی که معمولاً بی‌ضرر هستند، اما می‌توانند در طول زمان در خاک ایجاد شوند. این امر ممکن است بر در دسترس بودن سایر مواد مغذی و pH خاک تأثیر بگذارد، و درنتیجه بر سلامت گیاهان شما تأثیر منفی داشته باشد.
اگر در نواحی آب سخت زندگی می‌کنید، ایده‌ی خوبی است که خاک را هر چند ماه با آب باران، آب فیلترشده یا آب مقطر را شست‌وشو دهید تا این نمک را بشویید.
سدیم
مقدار سدیم موجود در آب به شدت متغیر است، و بسیاری از گیاهان نمی‌توانند مقادیر بالاتر را تحمل کنند. اکثر آب‌های شیر دارای سطوح کاملاً قابل قبولی از سدیم هستند، اما اگر از نم‌کننده‌ی آب در خانه استفاده کنید، ممکن است با مشکلات عمده‌ای مواجه شوید. نرم‌کننده‌های آب یون‌های کلسیم و منیزیم مشکل‌ساز در آب سخت را با یون‌های سدیم یا پتاسیم جایگزین می‌کنند. این امر مشکلات تولید گچ آب روی لوله‌ها و تجهیزات را از بین می‌برد و آب را برای نوشیدن انسان ایمن می‌کند.
هرچند، اکثر گیاهان آپارتمانی از سطوح بالای نمک متنفر هستند، بنابراین گیاهان خود را با آبی که از نرم‌کننده‌ی آب عبور می‌کند آبیاری نکنید. در عوض از آب باران، آب فیلترشده، آب مقطر یا آب بطری استفاده کنید.
مقدار اکسیژن
رسیدن اکسیژن به ریشه‌های گیاهان برای رشد سالم آن‌ها امری کاملاً ضروری است. کاشت گیاهان در خاک خوب هوادهی‌شده تفاوت عظیمی ایجاد می‌کند، و جلوگیری از خاک مرطوب نیز تفاوت بزرگی ایجاد می‌کند، اما مقدار اکسیژن آبی که مصرف می‌کنید نیز در سلامت گیاهان تفاوت زیادی ایجاد می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهند که اکسیژن محلول بالاتر در ریشه باعث افزایش جرم ریشه و رشد سرزنده‌تر گیاهان می‌شود.
مقدار اکسیژن در آب خنک نسبت به آب گرم بالاتر است و در آبی که مواد معدنی محلول کم‌تری دارد نیز بالاتر است. به علاوه، آب باران تازه نسبت به سایر اشکال آب دارای مقادیر بالاتر اکسیژن است.
رشد ریشه‌ی رشدنکرده یا علایم پوسیدگی ریشه اکسیژن ناکافی در خاک تولید می‌کنند. در حالی که انتخاب خاک خوب هوادهی‌شده و پایبندی به اقدامات آبیاری درست کمک می‌کنند، اما تغییر نوع آبی که مصرف می‌کنید نیز راهبرد خوب دیگری است که در صورت مواجه شدن با مشکل می‌توانید به کار بگیرید.
دما
در حالی که دمای آب بر مقدار اکسژن محلول اثر می‌گذارد، اما در خقیقت اطمینان از اینکه آب مصرفی خیلی سرد نباشد، مهم‌تر است. برخی از گیاهان، به خصوص گیاهان استوایی مانند کالاتس، آلاکاسیا، فیکوس، ارکیده و غیره نسبتاً حساس به آبیاری با آب سرد هستند.
- در دماهای پایین آب، سازوکارهای پمپاژ در ریشه‌ها آغاز نمی‌شود، و جذب آب و مواد مغذی را محدود می‌کند.
- آب سرد نیز باعث می‌شود گیاهان فکر کنند که فصل به پاییز/زمستان تغییر می‌کند و خفتگی را شروع می‌کنند.
درنتیجه رشد گیاه متوقف می‌شود و منجر به آسیب ریشه‌ها و کاهش و آسیب به برگ‌ها می‌شود.
کلر/کرامین
کلر/کلرامین به ریشه‌ها آسیب می‌زنند و باکتری‌های مفید و سایر میکرواورگانسین‌های خاک در ریشه را می‌کشند. همچنین به طور مستقیم منجر به سمی شدن برخی از گیاهان آپراتمانی بسیار حساس، قهوه‌ای شدن نوک گیاهان و ایجاد لک‌های قهوه‌ای در برگ‌هایشان و یا حتی کاهش برگ‌ها می‌شوند.
همچنین می‌توانید تمام کلر و مقدار زیادی از کلرامین را با قرار دادن آب شیر در فضای باز، به طور ایده‌آل در نور خورشید برای ۲۴-۱۲ ساعت قبل از استفاده در آبیاری گیاهان، از بین ببرید. به طور جایگزین، عبور آب از فیلترینگ آب اکثر این مواد را از بین می‌برد.
فلوراید
فلوراید، حتی با مقادیر پایین در آب‌های حاوی فلوراید نیز می‌تواند فرآیند فوتوسنتز و تنفس در گیاهان را مختل کند. مادامی که در بافت گیاهان ایجاد شود منجر به سمیت و مردگی بافت می‌شود.
مقدار فلوراید بین منابع مختلف آب شیر به طور قابل ملاحظه‌ای مغیر است، و حتی برخی از کشورها فلوراید اضافی به آب شیر به دلیل مزیت آن در سلامت دندان‌ها اضافه می‌کنند.
فلزات سنگین
فلزات سنگین به سرعت به میزان سمی در گیاهان می‌رسند، زمانی که به ریشه‌ها می‌رسند، به طور قابل توجهی رشد گیاه را کاهش می‌دهند و منجر به پیری گیاه می‌شوند. عمده‌ی منابع آب دارای میزان کمی از فلزات سنگین هستند، اما اگر آب را از چاه و یا منبع آب محلی استخراج می‌کنید، نیازمند به آزمایش است.
اکثر مردم به آسانی می‌توانند به گزارشات کیفی آب به صورت آنلاین از مقامات آب محلی خود دسترسی داشته باشند، و یا حتی می‌توانید با پرداخت هزینه آب شیر خانه‌ی خود را برای تعیین میزان دقیق طیف گسترده‌ای از مواد شیمیایی و معدنی در آن آزمایش کنید.
انواع مختلف آب برای گیاهان آپارتمانی
در حالی که آب شیر برای اکثر گیاهان مناسب است، اما گزینه‌های بسیار دیگری نیز وجود دارند. آب شیر معمولاً راحت‌ترین گزینه است، و در اکثر شرایط نیز مناسب است. کیفیت آب سایر گزینه‌ها نیز معمولاً بهتر است، اما تنها ضروری ایست که سلامت گیاه را در شرایط خاصی حفظ کنیم. بریم نگاهی به گزینه‌ها بیاندازیم.
برای کمک به انتخاب بهترین گزینه‌ی آب برای گیاهان آپارتمانی، درباره‌ی انواع مختلفی از آب‌ها و مزایا و معایب‌شان صبحت می‌کنیم.
آب شیر
برای اکثر مردم، آب شیر در خانه‌هایشان عضو اصلی‌ای محسوب می‌شود، و مردم به دسترسی به آن فکر ناچیزی می‌کنند. به آسانی به سمت شیر آب می‌رویم، آن را باز می‌کنیم، و منبع نامحدودی را درست در روی نوک انگشتانمان خواهیم داشت. براساس موقعیت شما، آب شیر ممکن است از چاه در منزل شما و یا توسط لوله‌های متصل به تجهیزات آب محلی‌تان تأمین شود.
آب شیر براساس مقدار مواد معدنی به دو دسته‌ی «سخت» و «نرم» تقسیم‌بندی می‌شود. آب باران مادامی که می‌باراد به طور طبیعی نرم است، و شامل مواد معدنی اندکی است؛ زمانی که راهش را به بالای زمین و منابع آب زیرزمینی پیدا می‌کند، مواد معدنی مانند کلسیم و منیززیم را برمی‌دارد و سخت می‌شود. این آب سخت می‌تواند با جایگزینی یون‌های پتاسیم یا سدیم و حذف کلسیم و منیزیم دوباره نرم شود.
مزایای آب شیر
- اکثر مردم به آب شیر با هزینه‌ی کم و یا به صورت رایگان دسترسی دارند.
- استاندادرهای کیفی آب برای تنظیم ذخیره‌ی آب آشامیدینی عمومی مقرر می‌شوند.
معایت آب شیر
- آب آشامیدینی عمومی در برخی مناطق شامل کلر و فلوراید است.
- کلسیم و منیزیم در آب سخت در خاک گلدان ایجاد می‌شوند و لایه‌ای در بالا ایجاد می‌کنند که آب را به بیرون می‌راند.
- سدیم در آب نرم به سرعت به میزان سمیت در گیاهان می‌رسد زیرا ماده‌ی مغذی گیاهان نیست. زمانی که میزان بالایی از یون‌های سدیم جمع شوند، خاک سدیمی ایجاد می‌شود که باعث بروز مشکلاتی در نفوذ و قلیاییت آب می‌شود.
آب بطری/ آب چشمه
آب بطری کالای اساسی متداول در برخی از منازل منبع دیگری برای آبیاری گیاهان آپارتمانی است. آب حاصل از منابع زیرزمینی راه خود را به سطوح پیدا می‌کنند و سپس برای ریخته شدن در بطری جمع‌آوری می‌شوند. براساس میزان مواد معدنی طبیعی به عنوان آب چشمه یا آب معدنی نام‌گذاری می‌شوند.
مزایا آب بطری
- آب‌های بطری براساس منبع آب ممکن است شامل مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم که مورد نیازی گیاهان است باشد.
- این آب‌ها شامل آلایند‌هایی مانند کلر و فلوراید نیستند.
معایت آب بطری
- اگر چندین گیاه آپارتمانی داشته باشید هزینه‌های شما به سرعت اضافه می‌شوند.
- محفظه‌های پلاستیکی به محل‌های دفن زباله اضافه می‌شوند و یا نیاز به بازیافت دارند.
آب مقطر
آب مقطر نوعی از آب بسیار تصفیه‌شده است که عاری از آلاینده‌ها و ناخالصی‌ها است. آب برای تولید بخار جوشانده می‌شود و سپس به فاز مایع در محفظه‌ی مجزایی متراکم می‌شود.
مزایای آب مقطر
- با کاربرد آب مقطر برای گیاهان آپارتمانی خود به دلیل نداشتن مواد معدنی (کلسیم، منیزیم و سدیم) از ایجاد سطح خام که ممکن است روی نفوذ آب اثر بگذارد جلوگیری می‌شود.
- اطمینان خاطر داشته باشید که هیچ ماده‌ی شیمیایی مضری که بر سلامت گیاهان اثر می‌گذارد وجود ندارد.
معایت آب مقطر
- فرآیند تقطیر مواد معدنی مانند کلسیم و منیزیم که برای گیاهان استفاده می‌شود را حذف می‌کند.
- هزینه‌ی بالاتر به دلیل فرآیند تولید/تقطیر
آب باران
اوه، آب باران… منبع اصلی آب محصولات کشاوری و گیاهان است
مزایای آب باران
- تنها هزینه‌ی مرتبط مربوط به نگهدارنده‌های جمع‌آوری است.
- آب نرم به طور طبیعی شامل غلطت‌های پایین کلسیم و منیزیم و عاری از کلر و فلوراید است.
معایت آب باران
- جمع‌آوری آب باران در مناطقی با میزان بارش پایین سخت است. برای ساکنین آپراتمان‌ها و یا کسانی که در مناطق شهری پرجمعیت هستند جمع‌آورری آب باران امکان‌پذیر نیست.
- آب باران به طور طبیعی به مقدار کمی اسیدی است، اما آبی که در مناطقی با تولید بالا جمع‌آوری می‌شود ممکن است به دلیل آلودگی و باران اسیدی دارای میزان اسیدی بالایی باشد.
ارائه‌ی پیشنهاد برای بهترین آب برای گیاهان آپارتمانی
علت اینکه چرا کیفیت آب مهم است، و مؤلفه‌های مؤثر آب بر گیاهان و انواع مختلف آب را پوشش دادیم. اما اکنون جلوتر برویم و انتخاب بهترین آب برای گیاهان آپارتمانی را بررسی کنیم.
باورم داریم که آب شیر برای آبیاری اکثر گیاهان آپارتمانی مناسب است. اما آگاه باشید که اگر گیاهان بسیار حساس باشد و یا اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که درباره‌ی کیفیت آب شیر نگران‌هایی مانند وجود مواد معدنی به خصوص بالا یا وجود کلر، فلوراید و یا فلزات سنگین وجود دارد، ممکن است با مشکلاتی مواجه شوید.
پیشنهاد می‌دهم که ابتدا در اکثر شرایط از آب شیر استفاده کنید و اثرات معکوس آن را با دقت بررسی کنید: سوختگی نوک برگ‌ها، سوختگی بافت گیاه، کلری بودن، و یا وجود قابل ملاحظه‌ی نمک روی سطح خاک که باعث رانده شدن آب می‌شود.
اگر اثرات معکوسی را مشاهده کردید و به کیفیت آب مشکوک بودید که ممکن است مشکلاتی به وجود آورد، در صورت امکان مراحلی را برای بهبود کیفیت آب انجام دهید، و یا از آب باران/ آب مقطر استفاده کنید و بهبود شرایط گیاه را مشاهده کنید.
سؤالات متداول درباره‌ی آب برای گیاهان آپارتمانی
بهترین دمای آب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی چه دمایی است؟
- بهترین دما برای آبیاری گیاهان آپارتمانی بین ۱۷ . ۲۲ درجه‌ی سانتی‌گراد و یا حدود دمای اتاق است. در این دما، آب هیچ تنش سردی به ریشه‌های گیاهان وارد نمی‌کند و هموازه دارای مقادیر معقولی از اکسیژن محلول برای گیاهان است. اجازه دهید آب شیر برای چند ساعت در معرض با دمای اتاق قبل از استفاده قرار بگیرد.
می‌توانم از آب سخت برای آبیاری گیاهان آپارتمانی استفاده کنم؟
- بله، شما می‌توانید از آب سخت برای آبیاری گیاهان آپارتمانی خود استفاده کنید. کلسیم و منیزیم موجود در آب سخت برای رشد گیاهان مهم هستند. آب‌پاشی متناوب خاک بالایی با آب باران، آب بطری و یا آب مقطر باعث جلوگیری از ماندن این مواد در سطح خاک می‌شود.
می‌توانم از آب شیر درصورت استفاده از نرم‌کننده‌ی آب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی‌ام استفاده کنم؟
- بهترین گزینه استفاده از آب شیری است که در صورت امکان از نرم‌کننده‌ی آب عبور نکرده باشد. می‌توانید از آب شیری که از نرم‌کننده عبور کرده باشد برای گیاهان آپارتمانی خود استفاده کنید. هرچند، شامل سطوح بالاتری از یون‌های سدیم است بنابراین ضروری است که سمیت سدیمی گیاهان و یا تشکیل «پوسته‌ی» نمک روی لایه‌ی بالایی خاک را زیر نظر داشته باشید.
آیا آب دارای فلوراید برای استفاده در گیاهان آپارتمانی من بی‌خطر است؟
- بله، آب دارای فلوراید را می‌توان با خیال راحت برای گیاهان آگارتمانی استفاده کرد، اما ضروری است تا نشانه‌های سمی شدن را مشاهده کنید. فلوراید موردنیاز گیاهان نیست و روی بافت‌ها ایجاد می‌شود، و زمانی که به میزان سمی بودن خود برسد، بر فرآیند فتوسنتز و تنفس گیاه اثر می‌گذارد.
آیا کلر ناشی از آب شیر به گیاهان آپارتمانی آسیب می‌رساند؟
- بله، کلر ناشی از آب شیر فرآوری‌شده اگر دارای میزان بسیار بالا باشد به گیاهان آپارتمانی آسیب می‌رساند. برای کاهش اثرات ممکن حاصل از کلر محفظه‌ی خود را با آب پر کنید و اجازه دهید که برای ۲۴ ساعت در فضای باز قرار گیرد تا به طور طبیعی کلر آن از بین برود.
آیا برخی از گیاهان به کیفیت آب حساس‌تر هستند؟
- بله، برخی از گیاهان به کیفت آب حساس‌تر هستند. مونوکوت‌ها مانند نخل‌ها ، گیاهان عنکبوتی، گیاهان نماز و دراکن‌ها نسبت به سطوح بالای مواد معدنی، کلر و فلوراید حساس‌تر هستند.